Ik schreef al in mijn vorige blog dat mijn ouders afgelopen maand het extreem rustige Extremadura hebben verkend. Er wonen ongeveer 1,1 miljoen mensen op ruim 41.000 km2, dat is net zo groot als Nederland (waar ruim 17,5 miljoen mensen wonen). Hoe komt het dat deze regio zo rustig en verlaten is? Het ligt toch best strategisch zo tussen Madrid en Portugal in? Ik neem je mee.
Van alle regio’s van Spanje ligt Extremadura het verst verwijderd van de moderne wereld. Dat hebben mijn ouders ook zo ervaren; zij reisden met het openbaar vervoer en dat was nog ene hele uitdaging. Toch zijn ze blij dat ze er zijn geweest, want er valt in Extremadura ontzettend veel te bezichtigen. Denk aan:
- De Romeinse stad Mérida
- Deze prachtige herenhuizen en paleizen in Cáceres
- Het Middeleeuwse Trujillo
- Het klooster in Guadalupe
- En de mooie architectuur in Badajoz
In de komende blogs hier op Spanjeliefhebbers kun je uitgebreid lezen over deze bezienswaardige steden. Maar nu eerst het antwoord op de vraag: Hoe komt het dat Extremadura zo rustig en verlaten is?
Vóór de Romeinen
In Extremadura wonen al ongeveer 700.000 jaar mensen. Na de Homo erectus en de Homo sapiens werd de regio ongeveer 1200 v.Chr. bewoond door diverse pre-Romaanse stammen: de Kelten, de Lusitaniërs en de Vettones. Zij waren van Indo-Germaanse afkomst. Zij drukten hun stempel op de cultuur en etnische samenstelling van de bevolking.
Verovering door de Romeinen
In de 3de en de 2de eeuw v.Chr. werd Extremadura veroverd door de Romeinen. Ze leverden zware gevechten met de oorspronkelijke bevolking, die pas in de 1ste eeuw v.Chr. werd verslagen. In 25 v.Chr. stichtten de Romeinen Emerita Augusta (Mérida). De stad werd de hoofdstad van de provincie Lusitanië. Deze provincie omvatte het tegenwoordige Portugal en Extremadura. Aan het eind van de 3de eeuw n.Chr. werd Extremadura regelmatig geplunderd door Germaanse volkeren zoals de Alanen en de Sueven. Het Romeinse Rijk verzwakte en in de 5de eeuw werd de regio bezet door de Visigoten.
Verovering door de Moren
Vanwege hun gebrekkige politieke organisatie waren de Visigoten een gemakkelijke prooi voor de Moren. De Moren uit Noord-Afrika veroverden tussen 711 en 714 bijna het gehele Iberisch Schiereiland.
De christenen
In het begin van de 8ste eeuw begon in het noorden van Spanje de herovering (reconquista). De christenen trokken verder zuidwaarts en heroverden steeds meer gebied op de Moren. In de 13de eeuw werd Extremadura door Castilië en León heroverd op de Moren. In 1230 ontstond het koninkrijk Castilië-León. Dit koninkrijk erkende Extremadura als een bestuurlijke regio en in 1390 ontstond de Provincie Extremadura.
De Nieuwe Wereld
Na de ontdekking van Amerika in 1492 kwam er een massale emigratie op gang. Velen waren op zoek naar een beter leven, een leven dat het afgelegen Extremadura niet kon bieden. Enkele migranten werden conquistador (veroveraar). Veel conquistadores waren afkomstig uit Extremadura. Tal van steden in de Nieuwe Wereld verwijzen naar hun geboorteplaats: Medellín, Mérida, Trujillo, Guadalupe… Zo was Trujillo het geboortedorp van Francisco Pizarro, die het Incarijk in Peru ten val bracht. De beroemde Hernán Cortés, die Mexico veroverde, kwam uit Medellín. Vele migranten kwamen met roem en fortuin beladen terug en lieten kloosters, paleizen en herenhuizen bouwen. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de kapitale 16de en 17de-eeuwse herenhuizen in Cáceres en Trujillo. Ook het klooster van Guadalupe geeft de banden met de Nieuwe Wereld weer. Hier werden in 1496 de eerste mensen gedoopt die Columbus uit de Caraïben had meegenomen.
Oorlogen
Vanaf de 17de eeuw kreeg Extremadura te maken met een aantal oorlogen:
- De Portugese Restauratieoorlog (1640-1648). De oorlog met Portugal bezorgde Extremadura veel economische schade. Door de schermutselingen langs de grens waren er veel soldaten nodig. Steden en dorpen liepen leeg en er waren bijna geen economische activiteiten mogelijk.
- De Spaanse Successieoorlog (1702-1714). Deze oorlog, over de opvolging van de Habsburgers, eindigde in het voordeel van de Bourbons. Filips V werd in 1700 de eerste Bourbon-koning. Hij moest het vervolgens opnemen tegen een aantal andere troonpretendenten. Eén van hen was aartshertog Karel van Oostenrijk. Filips V kwam als winnaar uit de strijd en had ook relatief veel steun in Extremadura. De stad Badajoz werd, door toedoen van de Oostenrijkers, bijna geheel vernietigd. Ook enkele plaatsen rondom de rivier de Tajo en de rivier de Guadiana werden vernietigd.
De Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1808-1814). Tijdens deze oorlog werd Spanje bezet door Frankrijk. De oorlog zorgde voor hongersnood en een verdere ontvolking van Extremadura. Er werden ook meerdere steden en dorpen aangevallen. Zo werd het klooster van Guadalupe in 1808 door de troepen van Napoleon geplunderd. In 1822 werd Extremadura definitief verdeeld in de provincies Cáceres en Badajoz. De bestuurlijke hervorming van 1833 stelde de hoofdsteden vast, namelijk Cáceres en Badajoz.
Autonome status
Na de dood van Franco in 1975 werd Spanje een parlementaire monarchie. Verschillende Spaanse regio’s kregen in 1978 autonomie, maar Extremadura kreeg haar officiële autonome status pas in 1983.
Extremadura is zeker de moeite waard
Ondanks de vele veroveringen en oorlogen is er in Extremadura ontzettend veel cultuur bewaard gebleven. En wat dacht je van de prachtige natuur! In de B&B in Trujillo waar mijn ouders verbleven, zaten niet voor niets allemaal vogelaars. De ongerepte natuurgebieden – zoals Monfragüe en het natuurpark rond rivier de Taag – zijn het leefgebied voor de lynx en tal van vogelsoorten (zoals gieren, arenden en ooievaars), mede door de vele stuwmeren. Verder komt de beste Ibérico ham (pata negra) grotendeels uit Extremadura, doordat de varkens hier goed kunnen leven op de weides (‘dehas’) waar ze zich uitsluitend kunnen voeden met eikels. Kortom, Extremadura is zeker de moeite waard! En houd je niet van andere toeristen? Dan wil je hier zeker naartoe.
